6764 sayılı Kanun ile stajyer çalıştıran firmaları ilgilendiren önemli düzenlemeler getirilmişti. Stajyer çalıştıran işverenler açısından stajyer ücretlerine ilişkin yeni düzenleme ile 10 ve daha fazla öğrenciye beceri eğitimi, staj ve tamamlayıcı eğitim yaptırmaları durumunda bir eğitim birimi kurma ve bu birimde iş pedagojisi eğitimi almış usta öğretici veya eğitici personel zorunluluğu düzenlemesi önem taşıyor.
Zorunluluk halleri
Mesleki eğitim kapsamında olan ve 10 ve daha fazla sayıda çalışanı bulunan işletmelerde mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitimi, mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumu öğrencilerine staj ve tamamlayıcı eğitim ya da mesleki ve teknik eğitim veren yükseköğretim kurumu öğrencilerine staj yaptırılması gerekiyor.
Bu kapsamda, çalışan sayısının en az yüzde 5’i kadar öğrenci işletmede beceri eğitimi, tamamlayıcı eğitim veya staj görmek zorunda. Diğer taraftan, zorunluluğu yerine getirmeyen işletmelere her bir öğrenci için mesleki eğitime katkı payı ödeme şeklinde bir yaptırım getirilmiş durumda.
Beceri eğitimi gören veya staj yapan öğrencilere ödenmesi gereken en düşük ücret de belirlenmiş durumda.
Ücret değişti
Buna göre, işletmelerde mesleki eğitim gören, staj yapan ya da tamamlayıcı eğitim alan öğrencilere 20 ve daha fazla kişinin çalıştığı işyerlerinde asgari ücretin net tutarının yüzde 30’undan, 20’den az kişinin çalıştığı işyerlerinde ise yüzde 15’inden az ücret ödenmesi söz konusu değil. Bununla birlikte, aday çırak ve çıraklara da asgari ücretin net tutarının yüzde 30’undan az ücret ödenemiyor.
Mesleki Eğitim Kanunu’na eklenen geçici 12. maddeye göre, 9 Aralık 2016 tarihinden itibaren 2016-2017 eğitim öğretim dönemi sonuna kadar çırak, aday çırak, stajyer, mesleki ve tamamlayıcı eğitim gören kişilere çalışan sayısına bağlı olmaksızın asgari ücretin net tutarının yüzde 30’undan az ödeme yapılmayacak.
Bu durumda, 2016-2017 eğitim öğretim dönemi içinde 2017 yılı için ödenmesi gereken stajyer ücreti 381 TL olacak. Dolayısıyla, tüm işletmeler, mesleki eğitim gören veya staj yapan öğrencilere asgari 381.23 TL ödemek zorunda.
2018 stajyer öğrenci maaşları ve devlet desteği ne kadar?
01 Ocak 2018 tarihinden itibaren stajyer öğrenci maaşları 2018 asgari ücrete göre hesaplanacak. 2018 yılı net asgari ücret tutarına göre stajyer öğrencilere 01 Ocak 2018 tarihinden itibaren ödenmesi gereken en düşük aylık stajyer maaşı tutarı 435 TL .
Stajyer öğrenci maaşları asgari ücretin net tutarının asgari geçim indirimi hariç tutarı üzerinden hesaplanır. Stajyer öğrencilere ödenmesi gereken maaş net asgari ücretin agi ( asgari geçim indirimi )hariç %30 udur. 2018 yılında net asgari ücret 1603 TL, agi hariç net asgari ücret ise 1450 TL dir.
- Eğer işyerinde çalışan sayısı 20’den fazla ise ödenen bu maaşın 1/3’ü işverene destek olarak ödenecek.
- Eğer işyerinde çalışan sayısı 20’den az ise bu durumda ödenen bu maaşın 2/3’ü işverene destek olarak ödenecek
AGİ nedir, stajyer öğrenciler neden asgari geçim indiriminden yararlanmaz?
Asgari geçim indirimi ücretleri gelir vergisine tabi olan çalışanların her ay brüt maaşları üzerinden kesilen gelir vergisinden kişinin medeni durumuna göre yapılan indirimi ifade eder. Stajyer öğrenciler gelir vergisinden muaf olduklarından maaşlarından gelir vergisi kesintisi yapılmaz. Dolayısıyla asgari geçim indiriminden yararlanamazlar. Bu yüzden de ödenecek net maaş asgari ücretin agi hariç tutarı üzerinden hesaplanır.
2018 staj maaşları ne zaman, hangi tarihlerde ödenir?
Kamu kurumunda staj görüyorsanız genelde maaşlar ayın 15’inden sonra ödenir. 15 ile 20’si arasında. Eğer özel sektör işvereni yanında staj görüyorsanız işyerinin destekten yararlanabilmesi için en geç her ayın 10’una kadar banka hesabınıza maaşınızı yatırması gerekiyor.
Stajyer çalıştıranlar devlet desteğinden nasıl yararlanır?
Stajyer çalıştıran bir işletmenin devlet desteğinden yararlanabilmesi için;
- Her ayın 10’una kadar belirtilen tutarı stajyer öğrencinin maaş hesabına göndermesi,
- Maaş ödedikten sonra da ayın 25’ine kadar ödemeye ilişkin banka dekontu ve dilekçe ile stajyer öğrencinin okuluna başvurması gerekiyor. (Genelde bu işi stajer öğrencinin koordinatör öğretmeni tarafından yapılır. Koordinatör öğretmen maaş dekontonu alır, okuldaki ilgili müdür yardımcısına verir. )
İşveren staj için maaş ödemiyor ne yapmalıyım?
5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununun geçici 12 nci maddesi uyarınca aday çırak ve çıraklar ile anılan Kanunun 18 inci maddesine göre işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devanı eden öğrencilere maaş ödenme zorunluluğu vardır. Eğer işletme ödeme yapmıyorsa bunu stajda sizden sorumlu koordinatör öğretmeninize ve okulunuza bildirmeniz gerekiyor.
Staj sigorta girişi emeklilikte sayılır mı?
Staj sigorta girişi emeklilikte sayılmaz.
Staj sigortası ile hastaneden yararlanabilir miyim?
Eğer anne ve ya babanız üzerinden aktif sigortanız varsa ondan yararlanmaya devam edersiniz. Ancak aktif sigortanız yoksa okulunuzun güvencesi olmayan şeklinde bildiriminizi yapması gerekir. Bu durumda staj sigortası üzerinden sağlıktan yararlanabilmeniz mümkündür.
Stajyer sigorta SGK APHB belge kodu nedir?
Stajyer öğrencinin SGK’ya bildirileceği belge kodu güvencesinin olup olmadığına göre farklılık göstermektedir.
- Anne ya da babası üzerinden herhangi bir güvencesi olan 49 nolu belge türü ile, olmayanlar ise 50 nolu belge türü ile bildirilmelidir.
6764 sayılı Kanun’da ayrıca, on ve daha fazla öğrenciye beceri eğitimi, staj ve tamamlayıcı eğitim yaptıracak işletmelerin bu amaçla bir eğitim birimi kurmaları ve söz konusu birimde, yapılan eğitim için alanında ustalık yeterliğine sahip ve iş pedagojisi eğitimi almış usta öğretici veya eğitici personel görevlendirilmeleri şeklinde bir yükümlülük de getirilmiş olduğu görülüyor.
Yeni sistemde neler olacak?
6764 sayılı Kanun’da, mesleki eğitim gören veya staj yapan öğrencilerin ücretleri için devlet katkısı yapılacağı düzenlemesi yer alıyordu. Ödemelerin bir kısmının İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmasına ilişkin usul ve esaslar, Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından açıklandı. Söz konusu destek kapsamında, mesleki eğitim gören veya stajyer öğrencilere ödenebilecek en az ücretin 20’den az çalışanı olan işletmeler için üçte ikisi, 20 ve üzerinde çalışanı olan işletmeler için üçte biri 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında devlet katkısı olarak ödenecek. Düzenleme gereğince, mesleki eğitim gören veya staj yapan öğrencilerin sözleşmede belirlenen ücreti her ayın 10’uncu gününe kadar işletmeler tarafından öğrencinin banka hesabına ödenecek. İşletme tarafından ödenen devlet katkısı tutarı ise ayın 25’ine kadar işletmenin hesabına yatırılacak. Bu şekilde, öğrencilere ödenecek ücretlerin bir kısmı devlet katkısı olarak İşsizlik Sigortası Fonu’ndan, sözleşmede kararlaştırılan ücretin kalan kısmı ise staj görülen işletme tarafından karşılanmış olacak. Ayrıca, Bakanlar Kurulu’nun söz konusu desteği beş eğitim ve öğretim yılına kadar uzatmaya yetkili. Diğer taraftan, staj yapacak işletme bulunamaması nedeniyle stajını okulda yapan ortaöğretim öğrencileri ile öğretim programı gereği staj yapmak zorunda olmayan yükseköğretim öğrencilerinin yaptıkları stajlar bu fıkra hükmü kapsamı dışında tutulmuş.
Kaynak: Milliyet Gazetesi / Cem Kılıç